اثر آنتی‌اکسیدان‌ها و محیط کشت بر بیوسنتز ترکیبات فنلی محدودکننده رشد در کشت درون شیشه‌ای گیاه نعناع وحشی (Mentha arvensis L.)

مقدمه: فنل‌ها از مهم‌ترین ترکیبات ثانویه می‌باشند که در پاسخ به شرایط محیطی در گیاهان تولید می‌شوند. غلظت و عناصر محیط‌های کشت نقش مؤثری در تولید این ترکیبات دارند. اکسیداسیون ترکیبات فنلی در محیط کشت موجب کاهش موفقیت در فرآیند کشت بافت یا پیچیده شدن مراحل آن می‌شود. هدف: مطالعه حاضر جهت بررسی اثر آنتی‌اکسیدان‌های مختلف و محیط‌های کشت در مهار بیوسنتز ترکیبات فنلی در کالوس‌های گیاه Mentha arvensis L صورت گرفت. روش بررسی: برگ‌های سترون در محیط کشت پایهMS  حاوی اکسین‌ها (2,4-D و NAA) و سایتوکنین‌ها ( BAPوKIN ) جهت تولید کالوس کشت شدند. پس از دست‌یابی به غلظت مناسب هورمونی جهت بررسی تولید فنل، کالوس‌ها در محیط MS و B5 همراه با غلظت‌های مختلف زغال فعال، اسید سیتریک، اسید آسکوربیک، زردچوبه و پلی وینیل پیرولیدون هر یک به طور مجزا کشت شدند. میزان فنل در کالوس و محیط کشت بوسیله دستگاه اسپکتوفتومتر اندازه‌گیری شد. نتایج: بیشترین میزان وزن تر (56/3 گرم) و وزن خشک کالوس‌ها (88/1 و 74/1 گرم) در غلظت‌های به ترتیب 0، 5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر هورمون 2,4-D مشاهده شد. زغال فعال، اسید سیتریک، اسید آسکوربیک و پلی وینیل پیرولیدون تأثیر معنی‌داری بر تولید ترکیبات فنولیک نداشتند. در حالی که تأثیر زردچوبه در هر دو غلظت معنی‌دار بود. بیشترین میزان فنل در محیط‌ کشت (ml/µg 127) و کمترین میزان فنل در کالوس‌ها (ml/gµ 9/72) در محیط حاوی 1000 میلی‌گرم در لیتر زردچوبه مشاهده شد. نتیجه‌گیری: زردچوبه نقش بسیار معنی‌داری در رهاسازی و جذب ترکیبات فنلی در محیط کشت دارد. این ماده می‌تواند به عنوان روشی ارزان و کارآمد جهت تولید کالوس‌های عاری از فنل و همچنین تولید ترکیبات فنلی در مطالعات مرتبط با تولید متابولیت‌های ثانویه در شرایط درون شیشه‌ای استفاده شود.